Claudia Roden: A Big Rarity

Claudia Roden

A big rarity, zo omschreef wereldberoemd culinair- en kookboekenschrijftster Claudia Roden ons eigen culinaire fenomeen Johannes van Dam tijdens de bekendmaking van de eerste winnaar van de Johannes van Damprijs die, hoe kan het ook anders, naar Claudia Roden gaat. De Johannes van Dam prijs is een nieuwe internationale oeuvreprijs die door de Universiteit van Amsterdam (UvA) jaarlijks zal worden toegekend aan de auteur die zich met zijn of haar publicaties buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor de verspreiding van de kennis van de gastronomie. De bekendmaking vond vandaag plaats in Hotel de L’Europe. De officiële prijsuitreiking, wat deze inhoudt is nog een goed bewaard geheim, zal pas op 18 januari 2013 plaatsvinden. Gelukkig konden we nu al genieten van de aanwezigheid van Claudia Roden die met haar geestige anekdotes en enthousiasme uitvoerig verhaalde over de totstandkoming van haar boeken. Nieuwsgierigheid is haar drijfveer en gecombineerd met nostalgie naar haar achtergrond en familieverleden resulteert dat in het vastleggen van de culinaire historie van een land middels recepten. Als Claudia de gastronomische cultuur van een bepaald land onderzoekt dan gaat dat niet via internet, ze gaat op reis, spreekt iedereen aan, rijk of arm, chef of leek, en vraagt en vraagt en vraagt nog eens door. Totdat ze een goed beeld heeft van het culinaire landschap van het desbetreffende land. Ze is dan geen academicus maar haar werkwijze is bijna antropologisch. Het resultaat is een batterij doorwrochte kookboeken over de keukens van het Midden-Oosten, Roden is Brits-Egyptisch, en verschillende mediterrane landen. Kweeperen, citroenen, kaneel, granaatappel en koriander, Claudia Roden heeft er ontelbare heerlijke recepten over opgetekend.

Na de bekendmaking werden Johannes en Claudia door Mieke van der Weij geïnterviewd in het museum café van de Bijzondere Collecties, een vestiging van de bibliotheek van de UvA die ook onderdak biedt aan een deel van de gastronomische literatuur die door Johannes van Dam en Joop Witteveen, culinair historicus, is samengebracht in de Stichting Gastronomische Bibliotheek. Een pracht initiatief van zowel de UvA als beider auteurs, want dit biedt ons culinair gepeupel de kans boeken te raadplegen die tussen de 15e eeuw en 1960 zijn geschreven over eten in Nederland en Vlaanderen. Kookboeken, handleidingen, almanakken en ingezonden brieven over de alles wat maar met Hollandsche gastronomie heeft te maken. Voor de culinaire kennisvreter een waar walhalla. Dit ambitieuze project is een bijdrage aan de wetenschappelijke benadering van de gastronomie, iets waarvan veertig jaar geleden, toen Roden haar pen oppakte, absoluut nog geen sprake was. Schrijven en praten over eten werd destijds geacht voer te zijn voor vrouwenbladen. Niet alleen als culinair schrijfster, maar ook als mede-organisator van het Oxford Syposium on Food & Cookery, wat sinds 1979 jaarlijks plaatsvindt, heeft ze bijgedragen aan de kennis van eten en culinaire historie van verschillende landen en volkeren. Ze is dan fysiek misschien niet zo groot, maar haar beschrijving van van Dam geldt net zo goed voor Roden zelf: Claudia Roden: a big rarity in de kookboekenwereld, met als kroon op haar werk de eerste Johannes van Damprijs. Gefeliciteerd. 

Big culinary rarities

Ter gelegenheid van deze toekenning van de prijs, heeft uitgeverij Fontaine een speciale uitgave van een van Roden’s boeken, Duizend-en-één-smaken, uitgegeven. Deze is vanaf volgende week verkrijgbaar. Haar nieuwe boek over de Spaanse keuken zal in Nederlandse vertaling begin volgend jaar verschijnen ten tijde van de officiële uitreiking van de Johannes van Damprijs.