Duurzame vis

Duurzaam of Liever Niet?

In reactie op het posten van bovenstaande foto, een ovenschaal met regenboogforelletjes, kreeg ik naast een aantal complimentjes ook de kritische vraag of ze wel duurzaam gevangen waren. Tja, als voorzitter van een Slow Food convivium moet je dat natuurlijk wel weten. Ik wist het niet. Ik had ze gekocht bij de lokale viswinkel – wat ik niet vaak doe, omdat er vaak vis van buiten het seizoen ligt of vis die op de rode lijst staat, daar let ik wel op. Nu lag er harder, dat wekte mijn interesse. Eigenlijk wilde ik die harder, maar hij was erg groot en ik wilde graag een hele vis uit de oven serveren. Voor twee personen. Toen viel mijn oog op de regenboogforellen en daar heb ik toch een lekker receptje voor. Zo kwamen ze dus uit de winkel in mijn keuken terecht en was ik ergens onderweg vergeten te bedenken of ze wel duurzaam genoeg waren, die forelletjes.

Maar, wat is duurzaam? Wilde vis? Of is gekweekte beter? Moet het perse MSC zijn of ASC gecertificeerd? Klopt dat rode-lijsten-verhaal wel helemaal of ligt de zaak genuanceerder?

Ik, als ex-academica, wantrouwend naar alles wat er over eten wordt beweerd, wil feiten. Alle beweringen over goed of fout, duurzaam of niet-duurzaam? Hoe zit het nou? Je kunt in alle redelijkheid door de bomen het bos niet meer zien als visliefhebber. Je moet welhaast een stappenplan in je portemonnee bewaren om verantwoord vis te kunnen kopen en dat met een goed geweten te consumeren. Het leek me leuk dit eens te testen met die regenboogforel. De Viswijzer. Heb ik daar niet een handig appje voor op mijn telefoon? Eens even kijken. Forel? MSC? Nee, dat is ie niet. Maar, en nu wordt het problematisch, forel wordt achtereenvolgens als Prima Keuze. Tweede Keuze en Liever Niet (ROOD) gekwalificeerd. En wat blijkt? De forel die wij eten, dus ook de regenboogforel, wordt bijna altijd gekweekt. Het gaat dus niet om de juiste vangstmethoden als het om duurzame forel gaat, eerder om de kweekplaats en -methode. De Liever-Niet-forel – inclusief de regenboogforel – komt volgens de viswijzer uit Chili en wordt daar voornamelijk in kooien gekweekt. In open zee en meren. Ze worden gevoerd met vismeel. Alle afval- en voerbestanddelen kunnen zo vrijelijk in open water en het ecosysteem stromen. Ziektes en parasieten ook. Dat is niet duurzaam.

De Europese gekweekte forel komt zowel op de Tweede-Keuze-lijst als de De Prima-Keuze-lijst voor. Deze wordt op verschillende manieren gekweekt en daar zit hem nu juist het onderscheid. Wordt de forel gekweekt in doorstroomsystemen of gesloten systemen dan wordt deze als oké gezien. De nadelige effecten van de kweek, vervuiling en ziektenoverdracht, worden dan zoveel mogelijk geminimaliseerd. Prima Keuze. Maar of ze daarmee ook duurzaam zijn? Worden ze in kooien in rivier of open zee gekweekt, wat blijkbaar steeds vaker voorkomt, dan is dat duidelijk niet duurzaam hadden we net gelezen. Dat is dan de Tweede-Keuze-forel. Daar komt nog bij dat de regenboogforel niet van nature in de Europese wateren voorkomt, maar dat ze nog wel eens ontsnappen uit die kooien. Dat is blijkbaar ook niet de bedoeling.

Blijft het punt dat gekweekte forel, op welke lijst dan ook figurerend, met de beste wil van de wereld geen duurzame vis kan worden genoemd. Voor 1 kilo gekweekte forel heb je 4 kilo wilde vis nodig om als voer te dienen in de vorm van vismeel. Wat overigens voor veel gekweekte vissoorten geldt. Het lijkt de wereld op zijn kop. Klein aandachtspuntje voor de sector.

Eigenlijk wist ik wel dat in geval van gekweekte vis er verschillende duurzaamheidsprobleempjes spelen. Men blijft op zoek naar duurzame oplossingen, qua kweek, gesloten systemen en dergelijke, en qua voeder – er wordt geëxperimenteerd met het eiwitrijke zeewier als vervanging voor het vismeel. Ga zo door, want ik houd van vis en wil dit nog lang blijven eten, Maar sinds ik dat weet, probeer ik ook zoveel mogelijk wilde in plaats van gekweekte vis te eten. Vis van het seizoen en zoveel mogelijk uit eigen wateren. Wat is er mis met zeebaars, schol, tong, harder, mosselen, oesters en garnalen? In het juiste seizoen, in de juiste mate, zijn dat onze eigen mariene delicatessen. Wie heeft er eigenlijk forel nodig? Volgende keer neem ik toch die harder. Maar is die eigenlijk wel duurzaam gevangen? Even de VisWijzer checken….